Thursday, October 29, 2015

In memoriam, Tienie du Plessis




Ek het met Tienie kennisgemaak in 1991 toe ek my bundel Nagsweet van Tafelberg onttrek het ná 'n argument met Danie van Niekerk, destydse hoof van Tafelberg, oor die omslag van die bundel. Ek het my hart gesit op 'n potloodskets van Michael Leonard vir die omslag van my bundel, & Van Niekerk het gesê nee ek kan nie dáárdie een gebruik nie, maar wel die een op die teenoorgestelde bladsy. Daar was nie 'n groot verskil tussen die twee sketse nie, & ek het besef dit was sy manier om my wys ek sál die een gebruik wat hy kies. Dit was 'n magspeletjie. Iets waarmee ek geen geduld het nie.

Ek het my manuskrip onttrek & aan Taurus voorgelê. Aangesien Tafelberg in daardie stadium die boek reeds geset het, het Tienie voorgestel ons koop die proewe by Tafelberg oor. Dit sou ons tyd bespaar het, & straks 'n pennie of twee. Maar sy onderhandelinge met Danie van Niekerk het dieselfde kurwe gevolg: Van Niekerk was bereid om die proewe aan ons te verkoop, maar teen 'n belaglike bedrag. Wat Tienie uit die aard van die saak van die hand gewys het. Van Niekerk sou eerder die verlies ly, as om enige toegif aan ons te maak. Mág! Dis 'n bliksem, & daardie geledere was destyds hóóg daarvan.

Ek het 'n naweek by Tienie gaan sit & die manuskrip op sy rekenaar oorgetik. Dit was 'n moeisame proses want ek was glad nie handig met die rekenaar nie, & hulle het 'n argaïese DOS program gebruik wat ek glad nie geken het nie. Maar Tienie was nooit meer as 'n paar treë weg nie, besig met iets anders, & ek kon roep as ek vasbrand.

In 'n sin was dit goed dat dinge so afgeloop het want ek het intussen by 'n goeie vriend & destydse redakteur van die tydskrif De Kat, Johan van Rooyen, 'n pragtige waterverf van Walter Battiss gesien wat ek, met die toestemming van sy seun, Giles Battiss, kon gebruik het. Die uiteinde was vir my 'n boek wat esteties bevredig het & waarvan omslag & inhoud saamgewerk het.


Tienie & Taurus was van onskatbare waarde vir Afrikaans & die Afrikaanse letterkunde in 'n tyd toe die landskap veel anders daar uitgesien het, & hy het gesorg dat daardie stemme nie stilgemaak is nie, & daardie boeke nie verdwyn het nie. En al het sy stem nou stil geraak, op die 12de dag van die mooiste maand, staan daardie boeke verspreid op my rakke & kan ek hulle enige tyd uithaal & steeds die plesier ervaar van die sorg & kundigheid wat uit elkeen spreek, maar ook versterk voel deur die moed van daardie skrywerstemme wat gedra is deur die moed & beginselvastheid van Tienie du Plessis.

Die minotaur én matador is nou stil.

© Johann de Lange