Nuwe Eben Venter - Wolf, wolf

Op die skerm van die kring-TV sien hy dit: twee skerp gepunte hondeore by die voorhek. ’n Wolfhond? Hy hou die knoppie in en tuur na die blougrys nagtoneel – en die buitengewoon groot hondekop wat hom stip aanstaar. Daar is iets aan die stil blik van die donker oë wat nie heeltemal reg lyk nie, en die oomblik dat die hees stem oor die luidspreker kom, weet Mattheüs wat dit is.

“Matt,” sê die hondebek, “dis ek. Maak oop asseblief.”

Mattheüs Duiker, seun van Benjamin Duiker, eertydse eienaar van Duiker’s Motors, maak die hek van die Kaapse herehuis oop vir sy minnaar Jack. Vermom soos ’n wolf dring Jack die intieme donkerte binne waar Matt wag dat sy pa doodgaan sodat sý lewe kan begin. Blinkoog oor die vooruitsigte sluip die twee jonges verby die studeerkamer waar die blinde ou man, deurdrenk van droewe verknogthede en donker vermoedens, sit en wag vir die voetval van die dood.

Eben Venter se roman is ’n diepsnydende ondersoek na die verhouding tussen pa en seun, na die ontreddering van ’n man wat bitter min uit die verlede kan neem om hom toe te rus vir ’n lewe in ’n snel veranderende bestel. Intens. Ontstellend. ’n Meesterlike ontrafeling van die dun lyn van gevoel – Venter aan die toppunt van sy vermoëns.

Eben Venter


Biografiese inligting

Ebenhaezer (Eben) Venter het op ’n skaapplaas in die Oos-Kaap grootgeword. Hy matrikuleer aan Grey Kollege in Bloemfontein. Hy studeer eers op Potchefstroom en behaal later ’n BA Honneursgraad aan RAU en ’n MA-graad in Filosofie aan die Universiteit van Port Elizabeth.

Hy was junior lektor in filosofie aan RAU en werk ook as joernalis en kopieskrywer. Sy debuut-kortverhaalbundel, Witblitz, verskyn in 1986. Sy romans Foxtrot van die vleiseters, Ek stamel, ek sterwe en Begeerte het almal die WA Hofmeyr-prys ontvang vir beste Afrikaanse roman van die jaar. Sy boeke is al in Engels, Duits en Nederlands vertaal.

Het jy geweet?

*  Hy het in die laat 1980’s na Australië geëmigreer en was ’n vennoot in ’n restaurant, Wild Rice, in Melbourne. In 1999 het hy ’n ander restaurant, The Long Table at Redhill, begin.

*  Sy eerste roman, Foxtrot van die vleiseters, het hy in Donegal aan die weskus van Ierland geskryf. Hy het Ek stamel, ek sterwe binne drie maande op Prins Albert in die Karoo geskryf.

*  Eben het ’n skeppende skryfkursus aangebied by die Adam Mickiewicz Universiteit, Posñan, Poland, en by die Palacký University, Olomouc, Republiek van Tseggië.

*  In 2007 was hy “writer-in-residence” by NIAS, die Netherlands Institute for Advanced Studies in Wassenaar, Nederland.


Boeke steeds in druk


Wolf, Wolf  (Afrikaanse uitgawe) & Wolf, Wolf (Engelse uitgawe), (2013)

Brouhaha, (2010)

Santa Gamka, (2009)

Trencherman, (2008)

My Beautiful Death, (2006) 

Ek stamel, ek sterwe, (2005)

Begeerte, (2003)

Bekronings

WA Hofmeyr-prys (1994) – Foxtrot van die vleiseters

WA Hofmeyr-prys (1996) – Ek stamel, ek sterwe

WA Hofmeyr-prys (2004) – Begeerte

WA Hofmeyr-prys (2010) – Santa Gamka

M-Net-prys vir prosa (2010) – Santa Gamka


Lys van publikasies

Prosa

1986  Witblitz, Taurus

1993  Foxtrot van die vleiseters, Tafelberg

1996  Ek stamel, ek sterwe, Queillerie

1999  My simpatie, Cerise, Queillerie

2000  Twaalf, Queillerie

2003  Begeerte, Tafelberg

2006  Horrelpoot, Tafelberg

2009  Santa Gamka, Tafelberg

2013  Wolf, Wolf  (Afrikaans edition) & Wolf, Wolf (English edition), Tafelberg (2013)

Rubrieke

2010 Brouhaha, Tafelberg

Vertalings

Foxtrot van die vleiseters (1994): Duits (Burenfoxtrott, 1996), Nederlands (Dans aan het einde van de dag, 2002)

Ek stamel, ek sterwe (1996): Nederlands (Ik stamel ik sterf, 1998), Engels (My Beautiful Death, 2006)

Horrelpoot (2006): Engels (Trencherman, 2008)

Uittreksels uit resensies

“Venter se Ek stamel, ek sterwe word allerweë as ’n hoogtepunt in die romankuns van die afgelope klompie jare beskou. Met Horrelpoot bereik hy ’n nuwe hoogtepunt.” – Willie Burger, Beeld (2006)

“Begeerte is 'n meesterlike, menslike roman wat in Venter se oeuvre slegs geëwenaar word deur Ek stamel, ek sterwe.” – Louise Viljoen, Die Burger (2003)

 Skakels/Resensies:

Coming Soon/ Eben Venter’s New Novel, Wolf, Wolf | NB

NB Publishers | Our Authors | Eben Venter

Eben Venter | Who's Who SA

Izak de Vries oor Wolf, wolf - Izak de Vries [LitNet Akademies-resensie-essay]
Wolf, Wolf - Eben Venter | Huisgenoot
Ster eBoek van die week/ Wolf Wolf deur Eben Venter
Skryf 'n roman Tutor Eben Venter
Deborah Steinmair. Pa is spilpunt van Venter se nuwe roman | Die Burger
Thys Human. Vertelvermoë wat die aandag bly boei | Beeld

Th. van Os - Brute skoonheid

© Matius

Brute skoonheid

Th. van Os

Jy sien hom meestal in die verbygaan:

as jy by die kleedkamer uitkom, stap hy

in & stap jy onder die stort uit

dan gaan hy onder een staan & jy

kyk om & sien sy boude saamtrek. Soiets.

Meestal is jy op vakansie, onderweg,

'n plek waar jy nie juis maklik kan stop nie

& ook nie wil nie (gewoonte, beterwete, geld),

'n helse sandsteenkrans met profiele uitgekap in klip.

En as jy stop, sien jy hoe hy verby drentel

nes jou langverwagte kegelroomys gereed is:

jy aarsel tussen smelt en koue, kans verspeel.

Meestal in van die suidelike lande

met baie woestyne & ruie rotsgebergtes

waar armoede nog romanties pittoresk lyk,

elke dorp 'n vullishoop & elke straat

ook 'n riool waar hy van ou motorbande

emmers maak vir die hammam

of opspring & agter 'n bok aan draf.

Soms het hy hande soos grawe, oë van 'n dier,

polse soos die pote van jong honde, luiperdkaak, die kleur

van appelstroop, die borselkop van 'n marinier.

Soms is hy 'n lokomotiefstoker, vragwabestuurder,

voetbalspeler, 'n gigolo wat geld verkwis,

slagterskneg met bloedwors, smid wat hingse beslaan.

Maar meestal is hy iemand wat alleen verby jou gaan.

Altyd is daar die blik, daardie rou

oomblik waarin jy weet dat jy van hom besete is:

jy knipoog asof teen té felle sonlig in &

dan hy is weg.

Tizi N’Tichka, Marokko

(Vertaal deur Johann de Lange)

Wystan & Chester: Epifanie

W.H. Auden & Chester Kallman

Epifanie*
Nor sorrow take
his endless look.

W.H. Auden, “This lunar beauty”

In Athene sterf Chester
intestaat.
Warm, gevatte, opregte,
slordige, kamp Chester
(Wystan se vriend).
Ek onthou ’n toneel (1950?)
in Venesië: drankies by Florian
– Chester, Wystan & Cecil (dink ek).
Toe, in die middel
van die gesprek, Chester
wat opstaan & ’n matroos
volg oor die plein.
Wystan het voortgegaan
asof niks gebeur
terwyl trane oor sy wange stroom.

Op die vergane plein
waar die middag
soos ’n hart leegklop
lag Liefde gul & lig
sy pragtige kop.


* Gebaseer uit 'n episode in Dorothy J. Farnan se boek Auden in love, 'n móét vir Auden liefhebbers.

[Uit: Vleiswond, 1993]

(c) Johann de Lange

Ingrid Jonker / Freda Linde

Ingrid Jonker (1933 - 1965)

Stroomgebied

Freda Linde (1915-2013)

Hoe saggies gésel my die Juliereën

hoe gésel my die reën

deur oop neonstrate sonder ‘n boodskap

van die dag wat nooit gewees het nie:

‘n Halwe nag kon dag gebring het.

So naby kon die dag begin het

net tien treë oor die donker perk.

 – Selfs tien treë nie.

Nie vir al die die roem en luister nie.

Nie ‘n woord, ‘n roep, ‘n fluisterinkie.

Jy het nog sluwer weggeglip

as hul beloftes soos rookringe.

Maar hoe kon jy die klein dingetjies agterlaat

jou kind se skoentjies onder my bed

en êrens – waar? – jou oker trui

verweerd en sag soos die daeraad?

En die slytige kindjie van die skoentjies –

het jy geweet sy sou gaan

onverleë soos ‘n kind

op blinker voetjies . . .

Maar dié stukkende skoentjies?

Daar was ‘n dag toe iemand kortaf was

(en jy so windverwaaid in die straat)

en ‘n nag het gekom toe al die stemme stil was

in hul onwetende stil verraad

maar die klein dingetjies het jou niks gemaak nie

en roep nog onophoudelik na jou

skuldloos en klein, verlore, verniet:

die nederige glas met die blom van jou lippe

en die leë parfuumbotteltjies

en die getroue sleutel van jou deur.

Sleutels slyt af en vergeet maar hierdie een

het kort gelede nog in jou koorsige palm gelê.

Stroomgebied, droomgebied, ebvloed

skuif sag oor die rimpelende grense.

Oorsuis die gespitste stiltes.

As die verkeer ophou en die mense

spoel jou maatslag oor die stil balkonne

Stroomgebied, droomgebied,

sus jy die weerlose wens.

“Verdrinken is vergeten worden en vergeven.

“Is dit nie vir jou mooi nie –

“vergeten worden en vergeven?

“Het is een oud, zeer heimwee overwinnen.”

…         …

In die nanag hoor ek nog die Juliereën

wis ek hoe die vog vergader om die koue steen.

*

Undercurrent

Freda Linde

How gently the July rain chastises me

how the rain chastises me

through empty neon streets without a message

from the day that has never been:

Half a night would have brought the day.

So close the day could have begun

just ten steps across the dark lawn.

– Not even ten steps.

Not for all the fame and glamour.

Not a word, a call, a tiny whisper.

You slipped away even more slyly

than their promises like smoke rings.

But how could you leave behind the little things

your child’s tiny shoes under my bed

and somewhere – where? – your ochre sweater

well-worn and soft like dawn?

And the weathered child of the tiny shoes –

did you know that she would leave

unembarassed like a child

on spangled little feet…

But these broken little shoes?

There was a day when someone was abrupt

(and you so wind-blown in the street)

and a night came when all the voices were silent

in their unknowing silent betrayal

but the little things did not upset you

and still call to you ceaselessly

blameless and small, lost, in vain:

the humble glass with the flower of your lips

and the empty perfume bottles

and the faithful key to your door.

Keys wear out and forget, but this one

until lately lay in your feverish palm.

River basin, domain of dreams, ebb tide

softly shifts across the rippling boundaries.

Drowns out the attentive silences.

When the traffic stops and the people

washes your beat from quiet balconies

river basin, domain of dreams,

you hush the defenceless desire.

“Drowning is to be forgotten and forgiven.

“Isn’t it beautiful –

“Forgotten and forgiven?

It is vanquishing an old, aching grief.”

In the small hours of night I still hear the July rain

and know the chilly damp that settles on the stone.

(Tr. by Johann de Lange)

Freda Linde (1915-2013)